Αν σας έχουν πει τις φράσεις “Ε πως να μην αποκτήσει άγχος αποχωρισμού, αφού είστε συνέχεια μαζί;”, “Το άγχος αποχωρισμού ενός σκύλου οφείλεται στο υπερβολικό δέσιμο με την/τον ιδιοκτήτη” και άλλες τέτοιες παρόμοιες φράσεις, τότε αυτό το άρθρο θα σας δείξει πως αυτό δεν ισχύει.
Μια ιστορική αναδρομή
Το άγχος αποχωρισμού, έχει μελετηθεί ευρέως και διαχρονικά από διάφορες επιστημονικές ομάδες. Έχουν μελετηθεί τα συμπτώματα, οι αιτίες, οι τρόποι αντιμετώπισης, καθώς και διάφορες άλλες πτυχές του.
Και ενώ όντως, πριν πολλά χρόνια, πιστεύαμε πως μεγάλο μέρος της ευθύνης το έχει η/ο κηδεμόνας, πλέον ξέρουμε πολύ καλά πως αυτό δεν ισχύει.
Ποια είναι όμως τα αίτια αυτής της ψυχολογικής κατάστασης;
Που οφείλεται το άγχος αποχωρισμού
Συζητώντας με άλλες εκπαιδεύτριες και εκπαιδευτές που ασχολούνται χρόνια με περιπτώσεις άγχους αποχωρισμού και μελετώντας την αντίστοιχη βιβλιογραφία, συγκέντρωσα τις αιτίες του άγχους αποχωρισμού και τις έβαλα να συναγωνιστούν σε έναν αγώνα δρόμου. Ο αγώνας έληξε και είναι η ώρα της απονομής των μεταλλίων.
🥇 Το χρυσό μετάλλιο, με μεγάλη διαφορά, κερδίζουν οι γενετικές αιτίες. Στις γενετικές αιτίες συμπεριλαμβάνονται η κληρονομικότητα και το άγχος κατά την εγκυμοσύνη. Έτσι, αν κάποιος από τους γονείς ενός σκύλου είχε άγχος αποχωρισμού, τότε αυτό, κατά μεγάλη πιθανότητα, θα κληρονομηθεί και στα κουτάβια. Επίσης, αν μια θηλυκή σκύλα, βίωνε μεγάλο στρες κατά την εγκυμοσύνη ή τον θηλασμό, τότε αυτό είναι πολύ πιθανό να μεταφερθεί στα κουτάβια.
🥈 Το ασημένιο μετάλλιο δίνεται στις τραυματικές εμπειρίες κατά την απουσία της/του κηδεμόνα. Οι τραυματικές εμπειρίες είναι κάτι αρκετά υποκειμενικό, για το σκύλο φυσικά. Έχω έρθει σε επαφή με εκπαιδεύτρια που είχε αναλάβει έναν σκύλο, ο οποίος, ενώ ήταν σπίτι και έλειπε η κηδεμόνας του, έγινε διάρρηξη. Αυτό το γεγονός ήταν τόσο τραυματικό, που απέκτησε άγχος αποχωρισμού.
Πολύ συχνό φαινόμενο τραυματικών εμπειριών είναι και διάφορα συμβάντα με δυνατούς ήχους. Αυτό ισχύει, ειδικά για σκυλάκια που έχουν ευαισθησία στους ήχους. Στο παρελθόν είχα μια σκυλο-μαθήτρια, τη Ναόμη, η οποία απέκτησε άγχος αποχωρισμού, μετά από διάφορα περιστατικά όπου όταν έλειπαν οι κηδεμόνες της, έριχνε κεραυνούς. Φυσικά η Ναόμη ήταν μια σκυλίτσα που είχε μεγάλη ευαισθησία στους ήχους.
🥉 Το χάλκινο μετάλλιο δίνεται στα προβλήματα υγείας. Έχουν υπάρξει πάρα πολλά περιστατικά, όπου σκυλιά που είχαν κάποιο πρόβλημα υγείας, πρόβλημα με το στομάχι, τραυματισμός στο πόδι κ.ο.κ, ανέπτυξαν άγχος αποχωρισμού γιατί ένιωθαν ανασφάλεια όταν έφευγαν από το σπίτι οι κηδεμόνες τους.
Χωρίς μετάλλιο, στην 4η θέση, έχουμε τα περιστατικά που συνέβησαν στο lock-down του Covid. Εκείνη την περίοδο λοιπόν, επειδή οι κηδεμόνες δεν έφευγαν από το σπίτι, είχαμε πολλά περιστατικά σκύλων που ανέπτυξαν άγχος αποχωρισμού.
Όπως βλέπετε λοιπόν, κανένα μετάλλιο δεν δόθηκε στους κηδεμόνες. Από τα μαθήματα εκπαίδευσης που κάνω σε κηδεμόνες με σκυλάκια που βιώνουν άγχος αποχωρισμού, μπορώ να πω με βεβαιότητα πως οι άνθρωποι αυτοί ήδη νιώθουν αρκετές ενοχές. Αυτό που έχουν ανάγκη είναι στήριξη γιατί ο δρόμος για την εκπαίδευση του άγχους αποχωρισμού είναι μεγάλος…
Πηγές
- Bradshaw, J.W.S., McPherson, J.A., Casey, R.A. and Larter, I.S. (2002), Aetiology of separation-related behaviour in domestic dogs. Veterinary Record, 151: 43-46. https://doi.org/10.1136/vr.151.2.43
- Flannigan G, Dodman NH. Risk factors and behaviors associated with separation anxiety in dogs. J Am Vet Med Assoc. 2001 Aug 15;219(4):460-6. doi: 10.2460/javma.2001.219.460. PMID: 11518171.
- Niwako Ogata, Separation anxiety in dogs: What progress has been made in our understanding of the most common behavioral problems in dogs?, Journal of Veterinary Behavior, Volume 16, 2016, Pages 28-35, ISSN 1558-7878, https://doi.org/10.1016/j.jveb.2016.02.005.
- Valli Parthasarathy, Sharon L. Crowell-Davis, Relationship between attachment to owners and separation anxiety in pet dogs (Canis lupus familiaris), Journal of Veterinary Behavior, Volume 1, Issue 3, 2006, Pages 109-120, ISSN 1558-7878, https://doi.org/10.1016/j.jveb.2006.09.005.
- van Rooy, Diane & Waud (Haase), Bianca & McGreevy, Paul & Thomson, Peter & Wade, Claire. (2016). Evaluating candidate genes oprm1, drd2, avpr1a, and oxtr in golden retrievers with separation-related behaviors. Journal of Veterinary Behavior. 16. 22-27. 10.1016/j.jveb.2016.03.001.
- Victoria L. Voith, John C. Wright, Peggy J. Danneman, Is there a relationship between canine behavior problems and spoiling activities, anthropomorphism, and obedience training?, Applied Animal Behaviour Science, Volume 34, Issue 3, 1992, Pages 263-272, ISSN 0168-1591,
https://doi.org/10.1016/S0168-1591(05)80121-2. - John C. Wright, Marc S. Nesselrote, Classification of behavior problems in dogs: Distributions of age, breed, sex and reproductive status, Applied Animal Behaviour Science, Volume 19, Issues 1–2, 1987, Pages 169-178, ISSN 0168-1591, https://doi.org/10.1016/0168-1591(87)90213-9.
Κεντρική φωτογραφία άρθρου: Image by wayhomestudio on Freepik